W tym artykule przeczytasz między innymi o:
- zabudowie Żerania
- historii części Białołęki
Ślady sprzed tysiącleci
Pierwsze ślady osadnictwa na Żeraniu pochodzą z epoki kamiennej, a jednym z najstarszych znalezisk jest grot włóczni datowany na XI wiek. Pierwsza pisana wzmianka o wsi Żerań pojawiła się w dokumentach z XIII wieku – była to wówczas królewska osada położona nad Wisłą. Etymologia nazwy nie jest do końca jasna – może pochodzić od imienia „Żyran” lub staropolskiego słowa „żer”, oznaczającego leśne pastwisko.
W czasach staropolskich
Z lustracji dóbr królewskich z 1565 roku wynika, że Żerań był niewielką wsią położoną na piaszczystych glebach. Liczył wtedy 13 włók ziemi – w tym 11 uprawianych przez kmieci, jedną przez przewoźnika obsługującego przeprawę promową przez Wisłę oraz jedną przez wójta i rajcę staromiejskiego Jana Długosza. Istniał tu także młyn wodny. Do końca XVI wieku Żerań należał do starostwa warszawskiego.
Przemysł i urbanizacja
Dzisiejszy Żerań to teren o zróżnicowanym charakterze – w części północno-zachodniej dominują osiedla mieszkaniowe (m.in. okolice ul. Kowalczyka i Portowej), natomiast południowo-wschodnią część zdominowały zakłady przemysłowe, magazyny oraz parki logistyczne. Szczególnym punktem w krajobrazie dzielnicy pozostaje elektrociepłownia Żerań oraz tereny przemysłowe spółki Polfa.
Według obowiązujących planów zagospodarowania przestrzennego, znaczna część tych obszarów wciąż będzie przeznaczona pod działalność przemysłową i usługową, choć powoli dostrzegalna jest również zmiana funkcji – zwłaszcza w kierunku zabudowy mieszkaniowej i rekreacyjnej.
Nowe życie dawnych terenów
Szczególnie istotną zmianą jest planowana rekultywacja 40-hektarowego składowiska odpadów paleniskowych położonego nieopodal elektrociepłowni, tuż przy Wiśle, na południe od Mostu Północnego. Obszar ten może w przyszłości stać się terenem rekreacyjnym, kompleksem biurowym lub nowym osiedlem mieszkaniowym.
Symbolicznym momentem otwarcia się Żerania na miasto było również przekazanie przez PGNiG Termika starego mostu nad Kanałem Żerańskim – dawnego szlaku transportu popiołu – który po modernizacji przekształcono w Kładkę Żerańską. Dzięki niej możliwe stało się przedłużenie popularnej ścieżki rowerowej biegnącej wzdłuż Wisły, która dotąd kończyła się przy elektrociepłowni.
Żerań to przykład dynamicznie zmieniającej się części Warszawy, która łączy wielowiekową historię z nowoczesnymi planami rozwoju. Choć wciąż widoczny jest tu przemysłowy charakter dzielnicy, rosnąca liczba inwestycji mieszkaniowych, infrastrukturalnych i rekreacyjnych zapowiada nowy rozdział w historii tego unikalnego miejsca na mapie dzielnicy.
Napisz komentarz
Komentarze