Na czym polega EKG spoczynkowe?
EKG spoczynkowe to nieinwazyjne badanie rejestrujące aktywność elektryczną serca. W trakcie jego wykonywania pacjent leży na plecach, a na jego klatce piersiowej, nadgarstkach i kostkach umieszczane są elektrody połączone z aparatem EKG. Urządzenie rejestruje impulsy elektryczne generowane przez mięsień sercowy i przedstawia je w postaci wykresu (tzw. zapisu EKG), który następnie jest analizowany przez lekarza.
Badanie trwa zwykle od 5 do 10 minut. Nie wymaga wcześniejszego przygotowania, choć zaleca się, by pacjent przed badaniem nie wykonywał intensywnego wysiłku fizycznego ani nie spożywał kofeiny, ponieważ może to wpłynąć na wynik.
Przeczytaj więcej o badaniu na: https://klinika37.pl/badanie/ekg-spoczynkowe/
Co może wykryć EKG spoczynkowe?
Choć EKG spoczynkowe nie odpowie na wszystkie pytania dotyczące stanu serca, jest niezwykle przydatne w rozpoznawaniu wielu schorzeń i nieprawidłowości. Oto najważniejsze z nich:
1. Zaburzenia rytmu serca (arytmie)
To jedna z najczęstszych przyczyn kierowania pacjentów na badanie EKG. Zapis elektrokardiograficzny pozwala wykryć nieregularne bicie serca, zbyt wolny rytm (bradykardię), zbyt szybki rytm (tachykardię), a także bardziej złożone arytmie, takie jak migotanie przedsionków czy trzepotanie przedsionków. W niektórych przypadkach arytmia może nie występować w momencie badania – wtedy lekarz może zlecić dodatkowe monitorowanie, np. Holter EKG.
2. Zawał serca – obecny lub przebycie w przeszłości
EKG spoczynkowe może ujawnić zmiany charakterystyczne dla ostrego zawału mięśnia sercowego, takie jak uniesienie odcinka ST, obecność patologicznych załamków Q czy odwrócenie załamka T. Również przebyte wcześniej zawały mogą pozostawić trwały ślad w zapisie EKG, co pomaga w ocenie ryzyka kolejnych incydentów.
3. Niedokrwienie serca
Choć niedokrwienie mięśnia sercowego nie zawsze daje jednoznaczne zmiany w EKG spoczynkowym, w niektórych przypadkach może ono wskazywać na zaburzenia ukrwienia. Lekarz może wtedy zdecydować o wykonaniu dodatkowych badań, takich jak EKG wysiłkowe, echo serca czy koronarografia.
4. Przerost mięśnia sercowego
Zapis EKG może sugerować przerost lewej lub prawej komory serca, co często bywa skutkiem nadciśnienia tętniczego, wad zastawek lub kardiomiopatii. Oceniając amplitudę i czas trwania poszczególnych załamków, lekarz może zauważyć przeciążenie serca, które wymaga dalszej diagnostyki.
5. Zaburzenia przewodzenia
W sercu istnieje specjalny układ przewodzący impulsy elektryczne, odpowiedzialny za synchronizację skurczów przedsionków i komór. EKG spoczynkowe może ujawnić blok przedsionkowo-komorowy, blok odnogi pęczka Hisa czy inne zaburzenia przewodnictwa, które mogą wymagać obserwacji lub leczenia.
6. Działanie niektórych leków
Niektóre leki, zwłaszcza stosowane w leczeniu chorób serca i psychiatrycznych, mogą wpływać na zapis EKG. Wydłużenie odstępu QT, zmiany w załamku T czy przewodnictwie to sygnały, które mogą świadczyć o działaniu ubocznym terapii farmakologicznej. EKG jest wtedy pomocne w dostosowaniu dawek lub zmianie leków.
7. Zaburzenia elektrolitowe
Niedobory lub nadmiary potasu, wapnia czy magnezu mogą powodować zmiany w zapisie EKG. Przykładowo, hipokaliemia może wydłużać odstęp QT, a hiperkaliemia – powodować spłaszczenie lub zanik załamków P. Dlatego EKG może być również używane jako narzędzie pomocnicze w ocenie gospodarki elektrolitowej organizmu.
Kiedy warto wykonać EKG spoczynkowe?
Badanie to zalecane jest nie tylko osobom z podejrzeniem chorób serca. Może być wykonywane profilaktycznie, zwłaszcza u osób po 40. roku życia lub wcześniej, jeśli występują czynniki ryzyka, takie jak nadciśnienie, cukrzyca, palenie tytoniu, otyłość czy obciążenia rodzinne.
Lekarz może również zlecić EKG przed planowanymi zabiegami chirurgicznymi, w celu oceny ryzyka związanego z zastosowaniem znieczulenia. Badanie wykonuje się też często u sportowców oraz osób podejmujących intensywną aktywność fizyczną.
Czy EKG spoczynkowe wystarczy?
W wielu przypadkach tak – EKG spoczynkowe pozwala na postawienie trafnej diagnozy lub wykluczenie poważnych chorób. Jednak warto pamiętać, że nie każde schorzenie serca daje wyraźne objawy w zapisie EKG. Jeśli wynik jest prawidłowy, a objawy nadal się utrzymują (np. bóle w klatce piersiowej, duszność, kołatanie serca), lekarz może zlecić dodatkowe badania: Holter EKG, echo serca, test wysiłkowy lub rezonans magnetyczny.
Badanie jest dostępne w większości przychodni, szpitali i placówek prywatnych. Można je wykonać zarówno na NFZ, jak i odpłatnie.
